ประเพณียี่เป็ง

วันที่ 17-18 พย.2553 องค์การบริหารส่วนตำบลหว้ยยาบจัดประเพณียี่เป็นขึ้น ณ สนามโรงเรียนบ้านห้วยไซ ซึงเป็นการสืบฮีตสาน ฮอย ประเพณี

ภาษาพื้นบ้าน

ภาษายองวันละคำ

2      ภาษายองเป็นภาษาท้องถิ่นของคนบ้านหว้ยไซ ต.หว้ยยาบ  อ.บ้านธิ จ.ลำพูน      ภาษายองจะออกสำเนียงเหมือนชาวสิบสองปันนาที่อยู่ในประเทศจีนตอนไต้ สิบสองปันนา   มีภาษาพูดที่เป็นเอกลักษณ์บ่งบอกถึงความเป็นชนชาติไทย อาณาจักรสิบสองปันนามีความเจริญรุ่งเรืองมีกษัตริย์ปกครองต่อเนื่องยาวนาน แต่ไม่อาจต้าทานความยิ่งใหญ่ของจีนได้จึงต้องเป็นส่วนหนึ่งของจีน ในยุคต่อมาคอมมิวนิสต์ยึดประเทศจีนได้สำเร็จจึงมีผลทำให้แหล่งอารยธรรมเก่าแก่ถูกทำลายลงอย่างสิ้นเชิง แต่ภาษาชนชาวยองยังคงรักษาเอาไว้จนทุกวันนี้ ขอให้ลูกหลานของชาวยองจงรักษาเอาไว้ให้นานเท่านานนะ

วันนี้เสนอคำว่า

ไปตวยคุน หมายถึง ไปด้วยคนซิ 

มาเม๋อลุ่น  หมายถึง มาทีหลังสุด เช่นการกลับบ้านทุกคนกลับมากันหมดแล้ว แต่อีกคนกลับมาที่หลังสุด

จั๋บหวิดจั๋บจุ๋ด หมายถึง พอแหล่มิพอแหล่ เช่นอาหารที่ทำมาน้อยเกือบจะไม่พอกินสำหรับคน10คน

บะก๋วยสีเปา: หมายถึงลูกมะละกอ ทางภาคอีสานเรียก บักสีดา

เต่วหลั่ง  หมายถึง กางเกงขายาว ที่มาคือคนยองเห็นว่ามีแต่ฝรั่งหรือชาวต่างชาติใส่กางเกงขายาวจึงเรียกชื่อตามคนใส่ ถ้ากางเกงขาสั้น

เรียกว่า เต่วแร่ด                                           

 ขอแฮม หมายถึง ขออีก เป็นคำที่คนนั้นทำอะไรที่ยังไม่พอใจหรืออยากจะได้อะไรเพิ่มเติมเพื่อให้ดีขึ้นมากกว่าเดิม ให้เป็นที่พออกพอใจจึงใช้คำว่า ขอแฮม

จะไป่ลุนแล่น หมายถึง อย่าวิ่งซุกซน เป็นคำที่บอกให้เด็กที่กำลังวิ่งเล่นซุกซนไห้ระมัดระวัง

ขะหนุ๋มซิ่น หมายถึง ขนมจีน เป็นขนมที่มีลักษณ์ที่เป็นเส้นที่ทุกคนชอบกินกัน เช่นขนมจีนน้ำเงี่ยว

ลึกลื๋น หมายถึง คนดื้อลั่น คนที่ไม่ย่อมใคร

ซะกุ่ง หมายถึง จิ่งรี่ด หรือ จิกุ่ง เป็นแมลงชนิดหนึ่งที่ร้องเสียงด้งเวลาค่ำคืน

กบตู หมายถึง คางคก เป็นสัตว์คล้ายกบมีต่อมที่เป็นพิษ

โง  หมายถึ่ง วัว

ต่าว หมายถึง หกล้ม เป็นอาการที่คนเดินแล้วสดุดหกล้มเอาหน้าฟาดกับพื้น

ตากหง๋าย หมายถึง หกล้ม เป็นอาการหกล้มอีกอย่างเป็นเอาท้านทอยลง

จ๊ะปิ่กเฮือน หมายถึง จะกลับบ้าน  ปิ่ก(กลับ) เฮือน (บ้าน)

ฮื่อมันเห   หมายถึง ให้มันไปเสียเถอะ  ลักษณะคือมีคนมาขอสิ่งของแล้วมีคนที่สามมาบอกว่าให้สิ่งที่เขาขอนั้นให้เขาไปเถอะ

เก้าไม่ หมายถึง ต้นไม้

ผ้าคาดโห หมายถึง ผ้าขาวม้า เป็นผ้าที่ใช้สำหรับนุ่งของผู้ชายเวลาอาบน้ำลักษณะคล้ายผ้าเช็ดตัวแต่มีความบางกว่าส่วนมากทำจากผ้าฝ้ายพื้นเมือง มีลายเป็นตราหมากหลุก คนยองมักจะนำไปฟันที่ศรีษะ
เอามาคาดที่ศรีษะ(มาจากคำว่า ผ้าคาดหัว)

ผ้าแจ๋ง หมายถึง ผ้าเช็ดหน้า เป็นผ้าฝืนเล็กๆสำหรับเอาไว้เช็ดหน้า

ลิ๋นฮุง หมายถึง เล่นว่าว เป็นเครื่องเล่นชนิดหนึ่งที่เล่นแถวสบามหลวง เรียกว่า การเล่นว่าว

เอาแฮมหม่อ หมายถึง เอาอีกแล้ว เป็นคำอุทานที่เกิดเหตุการณ์ซ้ำซากที่ไม่พึงประสงค์ที่จะให้มันเกิด
ซ้ำอีก
บ่ายั้งปิ้นล่ำปิ้นเหลอ หมายถึง อะไรกันนักกันหนา เป็นคำบ่นที่เกิดจากการที่มีการกระทำที่น่าเบื่อไม่รู้จักจบสิ้นหมายการเมืองในตอนนี้ ว่าเมื่อไรจะจบสิ้นกันเสียที่

ปะกั๋นแห่มแล้วน้อ หมายถึง วันนี้วันที่ 7 ตุลาคม 2553เจอกันอีกแล้วครับ

ตาวด้งตะลุบปุม หมายถึง  คนที่หกล้มเสียงด้งตุบ

หลดกุ่น หมายถึง รถจักรยานหรือมอเตอร์ไซค์ล้ม หลด คึอ รถ กุ่น คือ อาการของรถล้มลง

ลดจุน หมายถึง รถชนคน

ลดแล่ว หมายถึง รถที่ชนแล้วดูไม่ได้ ยับเยิ่นไปหมด

กึดยาก หมายถึง การที่เราคิดไม่ออกว่าจะทำอย่างไร มันคิดไม่ออก ไม่แน่ใจที่จะทำให้สำเร็จ

ฮู้เป่อเลอะ หมายถึง การที่มีใครสักคนคิดจะทำอะไรเราสามารถรู้เท่าทันเล่ห์เหลียมของเขา (ฉันรู้นะคิดอะไรอยู่)
ปิ้ด หมายถึง ดินสอดำ

โม้ง หมายถึง ที่ใช้เก็บสัตว์น้ำที่เราจับมาเช่นปลาคำเมืองเชียงใหม่เรียกว่า ข้อง

น้ามโท่้ม :น้ำทวม

กุ๊บ หมายถึง หมวก ซุบกุ๊บ หมายถึง สวมหมวก

ตะพาบน้ำ

ตะพาบน้ำ
มีลักษณะเหมื่อนเต่าแต่มีกระดอดนิ่มกว่า คอยาว อายุยื่นถึง 200-300 ปี